Podróżując samochodem osobowym po Europie, z pewnością natkniemy się na drogi płatne. Autostrady, drogi ekspresowe, a nawet lokalne drogi, mogą podlegać różnym opłatom, w zależności od tego w jakim kraju się znajdujemy oraz jakim pojazdem sie poruszamy. Na ten moment, czyli rok 2022, każdy kraj na własną rękę organizuje pobór opłat za swoje drogi. Oznacza to, że przekraczając każdą granicę, obowiązuje nas inny system poboru opłat. Być może kiedyś dojdzie do unifikacji opłat, ale nie wydaje się, aby miało to nastąpić w najbliższym czasie.
W tym wpisie chcemy zająć się tematem poborów opłat dla samochodów do 3,5 t. Samochody ciężarowe, tiry, autobusy, pojazdy specjalne i inne, podlegają odrębnym regulacjom, a różne wytyczne wprowadzane przez każdy z krajów powoduje, że temat ten jest niezwykle rozległy. Pozostawiamy go dla przedsiębiorców transportowych, którzy muszą odnaleźć się w gąszczu różnych przepisów. Systemy poborów opłat dla samochodów do 3,5 t. są znacznie mniej skomplikowane, choć nie oznacza to, że zupełnie łatwe.
Sposoby poboru opłat dla samochodów do 3,5 t.
W Europie można wyróżnić dwa główne modele poboru opłat za drogi, są to:
- opłaty pobierane na bramkach (tak jak w Polsce),
- system winietowy (tak jak w Czechach lub Austrii).
Należałoby również wspomnieć, że nie wszystkie państwa pobierają opłaty drogowe za poruszanie się po ich terenie, takim krajem są np. Niemcy lub Finlandia. Można się jednak spodziewać, że i to się zmieni, ponieważ co jakiś czas niemieccy politycy podnoszą ten temat i chcą wprowadzic opłaty za poruszanie się po ich drogach. Problem polega na tym, że chcą wprowadzić taki system, który obciążałby samochody zagraniczne, a obywatele niemieccy jeździliby za darmo, a to jest niezgodne z unijnymi zasadami, między innymi, równego dostępu do rynku.
Państwa, w których występują winiety
Poniżej przedstawiamy listę Państw, w których opłaty za drogi uiszcza się za pomocą winiet. Jest to ważna informacja, ponieważ w przypadku podróży samochodem przez te państwa, jesteśmy narażeni na nieświadomy wjazd na obszar płatny. Dzieje się tak, ponieważ nie zatrzyma nas bramka, szlaban lub inny punkt poboru opłat. Każdy samochód poruszający się drogą płatną powinien mieć wykupioną i ważną winietę. Państwa w których obowiązują winiety to:
- Czechy
- Austria
- Słowenia
- Słowacja
- Węgry
- Rumunia
- Bułgaria
- Szwajcaria
- Litwa
Gdzie kupić winiety?
Winiety można zakupić na stacjach benzynowych przed wjazdem do danego kraju, w polskich oddziałach PZM, bezpośrednio na stronach poborów opłat w danym kraju lub w polskich serwisach pośredniczących w sprzedaży winiet. Kupując u pośredników mamy dostęp do wygodnych płatności i możemy zakupić wszystko na jednej stronie, bez konieczności szukania stron systemów poboru opłat, które nie są tak łatwe do znalezienia, jeżeli mamy pytania dotyczące winiet, również u pośredników otrzymamy wsparcie perytoryczne.
Niezależnie od miejsca zakupu winiety, nażely zwrócić szczególną uwagę na wprowadzane dane pojazdu, czyli numer rejestracyjny, kraj rejestracji pojazdu oraz daty wyjazdu. Niestety błędy mogą być trudne do zmiany, a w razie niezauważenia pomyłki, otrzymamy mandat za jazdę bez aktywnej winiety.
Obecnie winiety mają postać elektroniczną, oznacza to, że winieta, to w zasadzie opłata uiszczona w systemie poboru opłat, która przypisana jest do numeru rejestracyjnego naszego pojazdu, potwierdzeniem wniesienia opłaty jest plik PDF. Wyjątkami są Szwajcaria – tam obowiązują winiety w formie naklejek na szybę samochodu oraz Austria, gdzie w dalszym ciągu istnieją równolegle 2 systemy poboru opłat – elektroniczny oraz naklejkowy.
Drogi bezpłatne
W Europie znajduje się kilka krajów, w których poruszanie się po drogach jest darmowe. Oznacza to, że nie trzeba wykupować winiet, a w trakcie podróży nie będzie trzeba zatrzymać się na autostradowej bramce i uiścić opłatę. Takie rozwiązanie jest niezwykle wygodne dla podróżnych, choć z pewnością bardzo obciąża budżety tychże państw. Kraje europejskie, które nie pobierają opłat za drogi, to:
- Niemcy
- Holandia
- Luxemburg
- Finlandia
- Szwecja
- Czarnogóra
- Wielka Brytania (wyjątek stanowi autostrada M6)
Istnieją jednak wyjątki od reguły, bo w krajach, w których drogi są bezpłatne, czasem funkcjonują specjalne opłaty odcinkowe za skorzystanie z tunelu lub mostu. W takiej sytuacji przed danym odcinkiem ustawione są bramki do poboru opłat lub znak informacyjny, mówiący o tym, w jaki sposób opłacić odcinek (przez aplikację, SMS, inne).
Mandaty za brak wniesionej opłaty
Ryzyko otrzymania mandatu za bezprawny przejazd drogami płatnymi jest wysokie, przede wszystkim w krajach, w których obowiązują winiety. Istnieje bowiam duża szansa, że kierowca przeoczy znak i wjedzie na drogę płatną bez winiety. W takiej sytuacji narażamy się na kontrolę, która może odbyć się na dwa różne sposoby, tj. wykonana przez służby do tego uprawnione oraz automatycznie.
Kontrola wykonana przez służby
Jadąc po drogach płatnych bez wniesionej opłaty możemy zostać zatrzymani przez służby uprawnione do kontroli, np. przez policję. W takim przypadku policja sprawdza ręcznie w systemie czy samochód ma opłacony przejazd i wypisuje mandat, który najczęściej trzeba uiścić na miejscu gotówką lub kartą płatniczą (np. w Czechach lub Austrii plicja posiada ze sobą terminale płatnicze). Jeżeli policjant nie posiada terminala, a my nie posiadamy gotówki, trzeba będzie się udać do najbliższego bankomatu (wraz z policją) i pobrać wymaganą kwotę.
Kontrola wykonana automatycznie
Kamery zainstalowane przy drogach odczytują numer rejestracyjny pojazdu i wysyłają automatycznie mandat. Kierowca jest lokalizowany po danych przypisanych do pojazdu. Umowy międzynarodowe umozliwiają skuteczne działanie służb w takich przypadkach i nie ma co liczyć na problemy administracyjne.
Kraje “problematyczne”
Węgry
W każdym kraju system wystawiania mandatów działą z różną intensywnością. Zdecydowanym liderem w ilości wystawianych mandatów są Węgry. Kraj ten na potęgę wysyła mandaty za najmniejsze przewinienia, a w połączeniu z nieintuicyjnym systemem winietowym i dziwnymi kategoriami pojazdów, wyrastają na europejską maszynkę do drukowania mandatów.
Rumunia
Innym ciekawym przypadkiem jest Rumunia, w której nie ma podziału na drogi płatne i niepłatne, gdyż każda droga jest płatna. Oznacza to, że wjeżdżając na terytorium Państwa, należy mieć już wykupioną winietę. Na szczęście winiety w Rumunii są tanie i nie powinno to stanowić problemu finansowego.
Słowenia
Jednym z najmniej lubianych krajów, jeżeli chodzi o opłaty drogowe, jest Słowenia. Co roku setki tysięcy Polaków przekonuje się ile kosztuje przejechanie 40 km odcinka autostrady w Słowenii, podczas samochodowej podróży do wakacyjnej mekki rodaków, czyli Chorwacji (Przeczytaj także artykuł o tym jak dojechać do Chorwacji). W Słowenii winiety są drogie, a na dodatek nie ma w użytku winiety 10-cio dniowej, która najczęściej wystarczyłaby na odbycie podróży w obie strony. Dostępne są winiety na 7 dni, a to najczęściej powoduje konieczność wykupienia dwóch winiet, co podraża koszt przejazdu samochodem przez Słowenię. Mandaty w Słowenii najczęściej wystawiane są za błędnie dopasowaną kategorię pojazdu do winiety. Dzieje sie tak, ze względu na to, że tak jak na Węgrzech, słoweński system również nie jest intuicyjny. Aby zakupić właściwą winietę słoweńską, należy zmierzyć i okreslić czy dolna krawędź przedniej szyby znajduje się wyżej czy niżej niż 1,3 m nad poziomem jezdni. Taka informacja pozwala dobrze dobrać winietę, zatem miarkę w rece i do dzieła!
Podsumowanie
Wybierając się w podróż samochodem po krajach Europy warto przeczytać o systemach poborów opłat, jakie obowiązują krajach leżących na trasie naszej podróży. Kilka chwil poświęconych na rozpoznanie tematu spraw, że podróż będzie mniej stresująca i ograniczymy nieprzyjemne niespodzianki po drodze. Życzymy bezpiecznej podróży.
Artykuł sponsorowany
