Usterki przegubu samochodu – co warto wiedzieć?

Możliwych awarii samochodu jest bez liku – dzisiaj pod lupę bierzemy kolejną część samochodową, której usterka może nas spotkać podczas użytkowania auta. Jak sprawdzić przegub wewnętrzny, czy można zawczasu rozpoznać objawy problemu i co zrobić jak się zepsuje?

Czym jest przegub napędowy?

W samochodach przednionapędowych przeguby znajdują się na obydwu końcach każdej półosi, czyli: jeden przy kole (przegub zewnętrzny), a drugi przy skrzyni biegów (przegub wewnętrzny). Dzięki takiej konstrukcji możliwe jest napędzanie kół i jednocześnie ich skręcanie. Natomiast w samochodach tylnonapędowych bądź z napędem na cztery koła, napęd na tylną oś przenoszony jest najczęściej za pomocą wału Cardana. Łączy on skrzynię biegów z dyferencjałem. Przeguby napędowe poddawane są dużym obciążeniom, dlatego ulegają awariom, chociaż żywotność prawidłowo eksploatowanych jest dosyć długa. Przeguby są chronione gumowymi osłonami. Znajduje się w nich smar, który pozwala na płynną pracę i zapobiega ścieraniu lub zużywaniu przegubów. Ich pracę można porównać do nadgarstka, czyli stawu znajdującego się w torebce z mazią stawową, która pozwala na normalną pracę tej części ręki. Gdy się zerwie, następuje kontuzja, wymagająca unieruchomienia ręki w szynie i zrośnięcia się pękniętej torebki – w przypadku przegubu pozostaje nam tylko wymiana zniszczonej części. Zerwanie przerwanej osłony jest jednak tylko jedną z możliwych awarii. Przeguby zużywają się także np. podczas gwałtownego ruszania przy skręconych kołach. Warto poprosić mechanika o sprawdzanie osłon podczas każdego badania technicznego. Jak sprawdzić przegub wewnętrzny na własną rękę, gdy podejrzewamy, że coś jest nie tak? Egzamin zdaje jazda na jedynce przy maksymalnym skręcie kół, najlepiej na nierównym podłożu. Gdy przegub będzie uszkodzony, usłyszymy charakterystyczny dźwięk stukania przy kole, jednak takie objawy daje już mocno zużyty przegub. Wtedy nie ma już czasu na odwlekanie wizyty u mechanika, bo ta część może się „wysypać” niemal w każdym momencie. Można także maksymalnie skręcić koła, aby osłony przegubów były widoczne i samodzielnie sprawdzić ich stan.

Uszkodzony przegub – objawy i przyczyny

Jak już wiemy z powyższego, są oznaki świadczące o tym, że przegub może być uszkodzony, np. wspomniane klekotanie czy stukanie przy skręcaniu – na początku z dużym obciążeniem, a później nawet przy lekkich zakrętach. Takie objawy daje zużyty przegub zewnętrzny. Z kolei przegub wewnętrzny, w przypadku uszkodzenia, powoduje drgania samochodu przy przyspieszaniu, których nie ma po przejściu na jazdę na luzie. A jakie są przyczyny tej usterki? Niestety przeguby są częściami eksploatacyjnymi, które wraz z przebiegiem samochodu po prostu się zużywają, nawet jeśli z najwyższą dbałością traktujemy swoje auto. Co gorsza, trudno podać okres czy ilość przejechanych kilometrów, po których warto by było wymienić tę część. Jedyne co możemy zrobić, to kontrolować stan osłon przegubów, a gdy są uszkodzone niezwłocznie wymieniać. Powinniśmy także starać się, aby jazda przebiegała płynnie szczególnie podczas skręcania – nie należy wówczas gwałtownie dodawać gazu. Taka sytuacja raz na jakiś czas nie zaszkodzi, ale notoryczne gazowanie na zakrętach, czy precyzyjniej mówiąc – skręceniu kół, może znacznie przyspieszyć zużycie tej części układu napędowego.

Naprawa i regeneracja przegubów

Wiele firm oferuje regenerację przegubów, co znacznie obniża koszty całej naprawy. Regeneracja oznacza odnowienie lub obróbkę całego podzespołu albo części, przywracając jej fabryczny stan, np. kształt lub rozmiar (w warsztacie samochodowym powinniśmy dostać gwarancję na tego typu naprawę). Nie wszystkie części samochodowe nadają się do regeneracji, ale wały i przeguby napędowe warto temu zabiegowi poddawać, szczególnie gdy nasz model samochodu nie ma zamienników tych części, a oryginalne są bardzo drogie – regeneracja obniży koszt naprawy nawet dwukrotnie. Objawy zużytego przegubu wewnętrznego lub zewnętrznego są sygnałem, że pojazd należy natychmiast odstawić do naprawy u mechanika. Ważne jest kontrolowanie w miarę możliwość stanu ogumienia przegubów, ponieważ przerwanie powoduje wyciek oleju i wnikanie zanieczyszczeń takich jak kurz, piasek, czy woda. W takiej sytuacji strategiczna część, czyli przegub, niszczy się w tempie ekspresowym i wystarczy dosłownie parę dni, aby się zniszczył doszczętnie. Samochód wtedy może stanąć na środku drogi i już dalej nie ruszyć. Chwilę przed awarią na pewno poczujemy, że coś jest nie tak (wyraźne drgania lub stukania), ale rozsypanie się przegubu, to wtedy kwestia minut. Oprócz robocizny zapłacimy za zakup części, a to jest koszt nawet do 600 zł. Jeśli mechanik będzie wymieniał również półoś, ta cena może się podwoić.

Jak widać, niewiele można zrobić z uszkodzonym przegubem. Czy można jeździć z taką awarią? Stanowczo odradzamy – teoretycznie można przejechać krótszy lub dłuższy odcinek drogi, ale w każdej chwili może się zepsuć i samochód zostanie uziemiony. Jeśli więc wiemy, że coś jest nie tak z tą częścią układu napędowego, to w żadnym wypadku nie należy dalej jeździć samochodem, chyba że do mechanika.